Getuige over Harry Evers

Hier de verklaring van oorlogsslachtoffer dhr. D. over zijn ervaringen met politieman en jodenjager Evers en de spionagepraktijken van de Nazi's.

Deze meneer verloor zijn vader en broertje in de oorlog (Mei 1940 en luchtaanval merwesteijn)

Aan bod komen vele onderwerpen, zijn persoonlijke ervaringen in diverse onderzoekszaken (o.a. bombardement op het park Merwesteijn) en de oorlog in Dordt in het algemeen. Meneer heeft Evers goed gekend en is een betrouwbare getuige gebleken

Verklaring dhr.x

"Ik woonde tijdens de oorlog in Dordrecht, in de wijk Krispijn.

In het begin van de oorlog was ik ongeveer 10 jaar oud. Aan het einde van de oorlog kreeg mijn moeder een Belg in de kost. Zijn naam was Ludo de Coster. Hij ontfermde zich over mijn moeder en mij. Later bleek mij dat hij de leiding gaf aan spionnen van de Duitse geheime dienst.

In ons huis aan de keukentafel werden door Ludo de orders uitgedeeld aan zijn spionnen en daar ontving hij zijn inlichtingen. Als kind kon ik niet alles begrijpen, maar ik wist dondersgoed wat zich hier afspeelde. Ik was mij er zeer van bewust dat ik zoveel mogelijk moest onthouden omdat hier geschiedenis geschreven werd.

De persoon die ik het beste leerde kennen van alle bezoekers was Harry Evers, een politieman. Hij was altijd vriendelijk tegen mij. Hij kwam vrijwel dagelijks bij Ludo langs om orders in ontvangst te nemen en om mensen te verraden. Ook kwam er regelmatig ene Vogelsang op bezoek. Naar mijn mening liepen er geen grotere gangsters en moordenaars in Dordt rond als Ludo de Coster en Harry Evers. Vogelsang kan ik niet goed beoordelen.''

"Wat betreft de arrestatie van dhr.Ammerlaan kan ik het volgende verklaren"

" Op een avond kwam Harry Evers bij ons om Ludo op te halen. Enige tijd later kwam Ludo terug met de kleding die van het zoontje van Ammerlaan was geweest. Die avond hebben ze Ammerlaan gearresteerd en dit werd in ons bijzijn uitgebreid besproken.

Het is onjuist dat alleen Ludo en Vogelsang verantwoordelijk zijn voor de arrestatie van die meneer van Vroom en Dreesman (Ammerlaan); zoals beschreven in het boek van Kors van Loon. Volgens mij is Ammerlaan door Evers en de Coster in de val gelokt, zodat zij er goede sier mee kon maken. Aan onze keukentafel werd er door beide heren trots verslag van gedaan. Harry Evers en Ludo de Coster zijn naar mijn mening beide verantwoordelijk voor de dood van Ammerlaan. Het verhaal over Ammerlaan en Vogelsang in het boek van Kors van Loon (verzet in en om Dordt) klopt grotendeels niet. Naar mijn mening is de waarheid verdraaid en verzwegen om Evers te beschermen en Ludo en die Vogelsang van alles de schuld te geven. Ik denk dat Harry Evers die Vogelsang al langer onder zijn controle had staan en dat hij hem ergens had geplaatst, zogenaamd als verwaarloosde onderduiker, totdat de ondergrondse hem ging helpen. Zo kwamen zij bij Ammerlaan terecht."

Ludo zelf was naar mijn indruk niet uit op onderduikers die bijvoorbeeld op de vlucht waren voor de arbeitseinsatz. Hij hield zich bezig met grote zaken zoals spionage en als bijzaak de jacht op ondergedoken joden omdat dit veel geld opleverde. Van dit laatste ben ik eenmaal getuige geweest in Amsterdam aan het einde van de oorlog.

Bij ons in de straat waren enkele onderduikers. Met hen stond Ludo dagelijks gewoon een sigaretje te roken, terwijl hij wist dat ze onderduikers waren. Ook gaven Ludo en mijn moeder die onderduikers wel eens levensmiddelen. "

"Ik wil hier ook nog aan toevoegen dat Harry Evers geprobeerd heeft om mijn moeder, die getuige was van alles wat besproken werd, te vermoorden. Dit was kort na de bevrijding. Hij liet mijn moeder ophalen uit het bewaringskamp aan de Benthienkazerne en overbrengen naar een villa aan de Singel voor verhoor. Hij liet haar alleen in een grote kamer en liet haar alleen met de deuren open. Zelf zat hij op het balkon te wachten met een pistool in zijn hand om mijn moeder zogenaamd op de vlucht dood te schieten. Zij vertrouwde het niet en is door collega's van Evers in veiligheid gebracht (Gorinchem). Net hiervoor liep ik met mijn grootouders op de Brouwersdijk richting de kerkdienst. Er stopte een luxe militaire wagen, ineens zie ik Ludo de Coster uitstappen, gekleed in een geallieerd uniform vol onderscheidingen. Hij vroeg waar mijn moeder was en hij zei dat hij haar snel moest halen. Later bleek dat mijn moeder toen net voor verhoor naar de Singel was gebracht. Ik begrijp nog steeds niet dat Ludo ineens voor de geallieerden werkte, hij was net als zijn handlanger Harry Evers een moordenaar en een gangster. Ik begrijp ook niet dat Evers door de verzetsleiding is opgenomen en dat hij tot op de dag van vandaag beschermd wordt.

Ik heb nog steeds grote problemen met wat zich in deze periode heeft afgespeeld. Mijn vader en broertje zijn omgekomen door de moffen en ik ben verwilderd uit de oorlog gekomen. Ik heb meerdere mensen tegelijk geexecuteerd zien worden in Rotterdam en Ludo was hierbij aanwezig. Later die nacht is ons konvooi op weg naar Utrecht in een hinderlaag gelopen van verzetsstrijders. De auto werd doorzeefd en Ludo trok mij en mijn moeder eruit. In Utrecht is er een bomaanslag geweest op ons huis. Tot op de dag van vandaag heb ik hier last van. Ik ben de zoon van Ammerlaan bij toeval een keer tegengekomen, ik wilde erover beginnen, maar durfde het niet aan. Ik heb in zijn kleren gelopen. Het is voor mij niet te bevatten hoe mensen dit elkaar aan kunnen doen"

Lodewijk de Coster: verklaring aan de PRA te Dordrecht (1946)

Geboren 22-3-1914 te Lillo Belgie

(In Belgie tot levenslang veroordeeld wegens oorlogsmisdaden en in 1968 gegratieerd.)

Hier volgt een uittreksel van de verklaring van De Coster

"In Driebergen kwam ik in contact met Dr.Cornelius (Geheime Feldpolizei). Deze zou naar Dordrecht gaan. Ik besloot met hem mee te gaan. Dr.Cornelius had tot opdracht om verbindingswegen tot de geallieerde legers uit te zoeken. Toen hij naar Dordrecht vertrok was het omstreeks oktober 1944. Na enige tijd gaf ik mijn kostvrouw te kennen dat ik mij aan de Duitse dienst wilde onttrekken en dat ik gaarne in het bezit van een PB wilde komen. Van de familie van mijn kostvrouw hadden wij vernomen dat ene Vogelsang wonende te Dordrecht ondergedoken was. Wij veronderstelden dat Vogelsang in het bezit moest zijn van een vals persoonsbewijs. Op een dag zijn mijn kostvrouw en ik naar Vogelsang gegaan en gevraagd of hij niemand wist om mij aan een vals PB te helpen. Diezelfde dag kwam Vogelsang aan onze woning om te vertellen dat ik mij kon vervoegen bij een persoon wonende aan de Hugo de Grootlaan, naam onbekend. De volgende morgen ben ik naar die persoon gegaan. Op het hoofdbureau van de Feldgendarmerie vernam ik dat Vogelsang was gearresteerd. Ik werd met mijn gezicht tegen de muur gezet, mocht met niemand spreken. Doch werd mij medegedeeld dat ik geen angst behoefde te hebben, daar het niet tegen mij was.

Na enige tijd werd ik geconfronteerd met een persoon. Men vroeg of ik hem kende, waarop ik ontkennend antwoordde. Daarna werd die persoon gevraagd of hij mij kende, waar op deze antwoordde dat ik bij hem was geweest om een vals persoonsbewijs. Toen hij dit zei, herkende ik hem ook als de persoon aan wie ik een vals PB had gevraagd. Doch was hij zo erg mishandeld, dat ik hem op het eerste gezicht niet herkende. Mij werd daarop gevraagd waarom ik een vals PB wilde hebben. Hier op heb ik gezegd dat mijn papieren weg waren en ik andere papieren wenste. Ik weet dat de arrestanten naar Utrecht werden gebracht.

In geen geval zijn deze mensen door mij verraden en ik heb nimmer getracht van Vogelsang iets over illegale werkers te weten te komen. Deze werkzaamheden behoorden niet tot mijn competentie. Als ik op arrestatie van onderduikers in die dagen uit was geweest, dan had ik veel personen in handen van de Duitsers kunnen spelen, temeer daar het mij bekend was dat verschillende personen in mijn omgeving ondergedoken waren en vermoedelijk door de illegaliteit voortgeholpen werden."

Opmerking:

In het PRA dossier van de kostvrouw zitten inderdaad verklaringen van buren en hun onderduikers dat Ludo De Coster inderdaad op de hoogte was van hun illegale werk en dat hij regelmatig sigaretten aan hen weggaf en deze zelfs samen met de onderduikers rookte. Ook gaf de Coster hen wel eens levensmiddelen.

Bronnen:

Proces Verbaal van het Bureau Nationale Veiligheid (AIVD) betreffende verdachte Vogelsang. (verbalisant D.Meeldijk)

PRA dossier van mevr.X. (vrijgelaten wegens gebrek aan bewijs, geen rechtszaak)

"Handhaven onder een nieuwe orde" Dr.Frank van Riet

"Verzet in en om Dordt" door Kors van Loon (1947)

www.eerebegraafplaatsbloemendaal.eu/Dbase/Biografie_A/Antonius_Wilhelmus_AMMERLAAN.html

In het interview spreekt D. over Seys Inquart, hier wordt waarschijnlijk Generaal Von Zangen bedoeld(wordt onderzocht).